Każdy zna ich smak i zapach, zwłaszcza przed Świętami, kiedy wyroby z piernika cieszą się największym powodzeniem. Tradycyjne ciasto piernikowe musi leżakować, żeby sfermentowało, dlatego ciasto na świąteczne pierniki powinno zostać wyrobione tuż po Andrzejkach.
Historia
W dawnych czasach Pierniki były symbolem dobrobytu i wysokiego statutu społecznego, ze względu na zawartość drogich w tamtych czasach przypraw o ostrym, korzennym smaku. Stąd też nazwa pierników, pochodząca od staropolskiego słowa pierny, co oznacza pieprzny. Przyprawom pierniki zawdzięczają również swoją trwałość. Można je przechowywać w suchym i zimnym miejscu do kilku miesięcy. Dlatego były zabierane w dalekie podróże a nawet wojenne wyprawy. Stosowano je również jako środek leczniczy, dodawano do staropolskiego sosu szarego a najchętniej jedzono do jako poobiednią przekąskę do wina lub pitnego miodu.
Zobacz także: Jak stosować zioła i przyprawy?
Pierwszy cech piekarzy pierników powstał w Krakowie a ich tradycja sięga kilkaset lat wstecz, do czasów średniowiecza. Ale te najsłynniejsze w Polsce i znane w Europie to pierniki z Torunia. Najstarsze wzmianki o nich pochodzą z 1380 roku, jednak pierniki wypiekano w Toruniu już XIII wieku. Największy rozwój piekarnictwa toruńskiego miał miejsce w XVII i XVIII wieku. W tym czasie Toruń zasłynął w większej części Europy jako miasto pierników. Receptury były pilnie strzeżone przez cechy rzemieślnicze a czeladników przyuczano do zawodu przez wiele lat, dzięki czemu mimo prób, żadne inne miasto nie było w stanie podrobić toruńskich pierników.
Pierniki toruńskie w swych formach i kształtach przybierają różne postaci. Niektóre z nich przypominały bardziej małe dzieła sztuki niż ciastka. Figurki z piernika wypiekano w ozdobnych formach z drewna lub gliny. Najczęstszymi wzorami były postaci świętych, królów, królowych, anioły, żołnierze, scenki rodzajowe, zwierzęta i inne. Te piękne wyroby można oglądać dziś w Ratuszu Staromiejskim.
Legenda o Katarzynce
Katarzynki! Katarzynki!
- przysmak chłopca i dziewczynki.
Najsmaczniejszy upominek
To paczuszka katarzynek.
Młody, stary, duży, mały
zna ten specjał nad specjały.
Sam król pono łyka ślinkę
Gdy zobaczy katarzynkę! *
Skąd się wzięła nazwa na jedne z najsłynniejszych pierniczków w Polsce – Katarzynki?
Jest wiele legend dotyczących pierniczków. Najsłynniejsza z nich mówi o córce toruńskiego młynarza Katarzynce, która na przyjazd króla przygotowała wyśmienite wypieki. Pszczoły podpowiedziały jej, żeby dodała do nich miodu i tak powstały pierniczki cieszące się największą popularnością – katarzynki. Król był nimi zachwycony i rozsławił je w całej Europie.
*wiersz Franciszka Fenikowskiego:
Święto Piernika w Toruniu
Co roku w czerwcu można wziąć udział w wyjątkowym święcie, na którym pierwszą rolę odgrywają te brązowo-złociste ciasteczka. Święto połączone jest z wielkim kiermaszem, podczas którego odbywają się warsztaty, prezentacje, pokazy i różnego rodzaju konkursy. Można na nich na przykład samodzielnie zrobić piernik od początku do końca, młócąc zboże, przygotowując mąkę, formę, ciasto. Podczas Piernikowego Święta, miłośnicy Toruńskich Pierników mają także szansę otrzymania "Certyfikatu Smakosza".
Polecamy także: Jak upiec piernik na Boże Narodzenie?
